Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

Strona główna Czytelnia Osoby Szare Szeregi

Jadwiga Skiba, Baster Zofia, „Ewa", „Dada", „Dorota", (1920-1982) - ppor. AK, harcmistrzyni


Z Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

Biogram w: Małopolski Słownik Biograficzny Uczestników Działań Niepodległościowych 1939-1956, zespół, red. T. Gąsiorowski, T.8, Towarzystwo Sympatyków Historii, 2002.



Urodzona 1 stycznia 1920 r. w Krakowie, córka Wojciecha Napory (1882-1927, urzędnika bankowego) i Józefy z d. Fornal (1882-1966).

Miała siostrę Marię (1913 -1996, nauczycielkę historii, uczestniczkę tajnego nauczania, a następnie łączniczkę w Batalionie AK „Skała") i brata Antoniego (ur. 1912, filologa klasycznego, wykładowcę w Akademii Rolniczej w Olsztynie).

W 1933 r. ukończyła Szkołę Ćwiczeń przy Seminarium PP Prezentek i podjęła naukę w X Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Królowej Wandy w Krakowie, gdzie w 1939 r. zdała maturę. W czasie nauki w gimnazjum wstąpiła do harcerstwa.

Zamierzała studiować polonistykę w UJ, ale wybuch wojny uniemożliwił realizację tych planów. Podjęła pracę jako pielęgniarka.

Od maja 1940 r. była łączniczką ZWZ. Przewoziła materiały konspiracyjne m. in. na trasach: Kraków-Stalowa Wola, Kraków-Warszawa, Kraków-Krosno. W jej mieszkaniu przy ul. Starowiślnej 33 mieścił się od 1941 r. punkt kontaktowy, odbywały się spotkania konspiracyjne.

Od 1943 r. była łączniczką Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała", utrzymując łączność pomiędzy dowództwem batalionu i Dowództwem Okręgu AK. Do końca wojny pracowała w komórce łączności i wywiadu krakowskiego Kedywu AK. Została mianowana podporucznikiem.

Po zakończeniu wojny, pomimo ciąży, została aresztowana i była przez krótki okres więziona z powodu przynależności do AK.

Po opuszczeniu więzienia nie pracowała zawodowo, zajmując się wychowaniem dzieci.

Po reaktywowaniu ZHP, w 1957 r. rozpoczęła działalność w 33. Krakowskiej Drużynie Harcerek przy Szkole Podstawowej nr 34. Na przełomie lat 1959/60 została drużynową 1. Krakowskiej Drużyny Harcerek im. J. Falkowskiej przy X Liceum Ogólnokształcącym.

22 lipca 1960 r. otrzymała stopień podharcmistrzyni, a 1 stycznia 1963 r. -harcmistrzyni. Od 1963 r., kiedy drużyna rozrosła się w szczep, została jego komendantką. Szczep ten należał do przodujących środowisk starszoharcerskich Chorągwi Krakowskiej. Funkcję szczepowej pełniła do 1974 r. W tym czasie prowadziła 12 obozów letnich i 11 zimowych. Zajmowała się głównie młodzieżą starszą, pełniąc w Komendzie Hufca Kraków Kleparz-Łobzów (od 1970 r. Kraków-Kleparz) funkcję kierownika Referatu Starszoharcerskiego (1963-69) i Instruktorskiego (1971-72), zastępcy komendanta hufca (1964-67) oraz pracując w Komisji Stopni Instruktorskich (1963-72).

Okresowo była również komendantką Ośrodka „Pędzichów" (1964-65) i instruktorką Komendy Chorągwi Krakowskiej (1968/69). Od 1965 do 1973 r. była wybierana w skład Rady Hufca Kraków Kleparz-Łobzów, a po zmianach organizacyjnych w harcerstwie od 1973 r. Hufca Kraków-Śródmieście. 22 lipca 1973 otrzymała stopień harcmistrza Polski Ludowej.

Zmarła 10 czerwca 1982 r., została pochowana na cmentarzu Rakowickim.

Odznaczona Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami (1944), Krzyżem Partyzanckim (1961), Złotym Krzyżem Zasługi (1981), Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego, Złotym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP" (pośmiertnie w 1982), Honorową Odznaką „Za Zasługi dla ZHP" (1969), Srebrną Odznaką „Za pracę społeczną dla miasta Krakowa" (1969).

Od 1945 r. zamężna z Józefem Basterem (1910 - 1985, kpt. AK „Rak", kawalerem Krzyża Orderu Virtuti Militari, po wojnie księgowym). Miała pięcioro dzieci (instruktorów harcerskich): Marię (ur. 1945, drą fizyki, wykładowcę Akademii Pedagogicznej, zamężną Baster-Grząślewicz, harcmistrzynię), Krzysztofa (ur. 1945, socjologa, harcmistrza), Janusza (ur. 1950, matematyka), Iwonę (ur. 1951, chemika, zamężną Baster-Goslar) i Martę (ur. 1954, psychologa, zamężną Baster-Górecką, harcmistrzynię).


Źródła:

Archiwum Komisji Historycznej Komendy Chorągwi Krakowskiej ZHP z lat 1959-1975, Baster-Grząślewicz M., Chciałabym dzisiaj wierzyć w to samo, Kraków 1992, mps., ss. 6; Dziedzic K., Kowalski R., Zarys działalności Hufca ZHP Kraków Kleparz-Łobzów w latach 1957-1972, s. 29, 32-41; 43-44, 47-48, 50-52, 54, 56, 58-59, 61, Gaweł T., Harcerska Sztafeta Pokoleń (Biogramy instr. ZHP-w Chorągwi Krakowskiej), cz. 2, Kraków 1991, s. 4; Gaweł T., Pokłon Tym, którzy tworzyli... Instruktorzy Chorągwi Krakowskiej ZHP (Wybór), Kraków 1999, s. 29; „Dziennik Polski" nr 91 z 15 VI 1982 r., s. 4 (nekrolog), dokumenty ze zbiorów rodziny oraz informacje Marii Baster-Grząślewicz, Janusza i Krzysztofa Basterów.


Skocz do: Strona główna Czytelnia Osoby Szare Szeregi