Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

Strona główna Czytelnia Osoby

Sylwetki żołnierzy P


Z Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

w: Dorota Franaszkowa, Sylwetki żołnierzy Batalionu „Skała” AK



Spis treści

Pabian Stanisław ps. „Lis”, „Sowa”

Ur. 24.11.1917 r. w Biórkowie Wielkim. Wykształcenie podstawowe, pracownik fizyczny.

W 1939 r. służył w 44 pp Strzelców Kresowych w stopniu kaprala. Brał udział w walkach o Bydgoszcz i Kutno.

W 1942 r. wstąpił do ZWZ-AK, został włączony do grupy dywersyjnej. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców koło Zabierzowa odbiciu więźniów, przeprowadzał sabotaż w Związku Plantatorów Tytoniowych w Proszowicach.

Od marca 1944 r. należał do oddziału „Skok”, a potem przeszedł do Baonu »Skała«. Brał udział w walkach pod Opatowcem, Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem. W partyzantce przebywał do jej rozwiązania, tj. stycznia 1945 r.

Przez rok po wojnie w latach 1946-1947 siedział na Montelupich


Pałasińska Janina z d. Potoczek ps. „Telimena”

Ur. 7.X.1926 r. w Krakowie. Wykształcenie wyższe-humanistyczne.

W marcu 1942 r. wstąpiła do „Szarych Szeregów" w Krakowie. Przysięgę odbierał Franciszek Baraniuk ps. „Szulce”. Uczestniczyła w małym sabotażu w stopniu drużynowej. Przepisywała podręczniki do szkolenia bojowego drużyny, brała udział w szkoleniu sanitarnym, w zbiórkach i w zdobywaniu stopni.

W lipcu 1943 r. drużyna w całości przeszła pod komendę kpt. „Powolnego” - Ryszarda Nuszkiewicza. Przy „Powolnym” pełniła funkcję łączniczki. Przeprowadzała rozpoznanie do akcji na konfidentów Pankowa i Diamanda, przenosiła broń, przeniosła i wywiozła magazyn broni ze szkoły przy ul. Zamojskiego w Krakowie. Prowadziła kolportaż tajnej prasy, rozprowadzała lewego „Gońca Krakowskiego”. Uczestniczyła w akcjach zdobywania broni w tramwajach poprzez odcinanie kabur.

W dniu 11 października 1943 r. została aresztowana i osadzona na Pomorskiej i na Montelupich w Krakowie. Następnie była skierowana do obozu w Ravensbrück, gdzie była „królikiem doświadczalnym". W 1945 r. 25 kwietnia została ewakuowana przez szwedzki Czerwony Krzyż do Szwecji, tam złożyła małą maturę. Należała do szwedzkiego harcerstwa, do drużyny „Ptaki przelotne”.

W listopadzie 1945 r. wróciła do Polski. Zdała dużą maturę w liceum spółdzielczym, potem studiowała na UJ na wydziale humanistycznym.

W 1947 r. aresztowana przez UB za udział w akcji przerzucania ludzi spalonych za granicę.

W 1953 r. prowadziła przedszkole, następnie była zatrudniona na pracach zleconych dla Polskiego Radia. Po wyjściu za mąż zajęła się domem.

Stopień wojskowy: plutonowy podchorąży.

Represjonowana do 1989 r.

Otrzymane odznaczenia: Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej, Krzyż Harcerski, Krzyż Kawalerski za pracę społeczną dla Krakowa.

Ojciec Ludwik Potoczek aresztowany przez Gestapo w 1940-1945 r., następnie więzień UB wiatach 1950-55.

Pańczakiewicz Jan, Józef ps. „Grzegorz”, „Emil”, „Skała”, „Sylwester”, „Zimowit”

Ur. 27.XI.1907 r. w Kolbuszowej Górnej, woj. lwowskie. Wykształcenie wyższe-humanistyczne, UJ.

W 1939 r. jako porucznik rezerwy otrzymał kartę mobilizacyjną „Natychmiast”. Jako d-ca kompanii „Granat" 17 pp w II Baonie walczył pod Siemiechowem, Tuchowem, Pilznem, Strzyżowem, Grabownicą, Dobrą n/ Sanem i pod Borownicą, gdzie został ranny.

W1939 r. wstąpił do OOB, następnie do ZO-ZWZ-AK. Jako „Grzegorz” był dowódcą konspiracyjnej walki czynnej. W 1940 r. pełnił funkcję z-cy Szefa ZO przy komendzie Obwodu ZWZ Południe i d-cy Dywersji Kraków-Odcinek K. Od lipca 1940 r. był d-cą odcinka CS (COP-u). W 1940 r. po wsypie przyjął pseudonim„Emil”. Kierował i samodzielnie dowodził odcinkiem CS ze względu na odcięcie tych grup od dowództwa Okręgu. Od 1 sierpnia 1942 r. był z-cą Szefa ZO Kraków, zaś od 1 marca 1943 r. z-cą szefa Kedywu Okr. Kraków. Od 1 maja 1944 r. został Szefem Kedywu Okr. Kraków, następnie od 24 czerwca 1944 r. d-cą SBP »Skała«. Używał pseudonimów: „Sylwester", „Zimowit", „Skała". Kierował i przeprowadził szereg akcji sabotażowo-dywersyjnych na terenie Krakowa i okolic. Rozbudował sieć sabotażu godzącego w transport, łączność i przemysł, likwidował groźnych wrogów. Organizował zrywanie torów kolejowych, napady na więzienia, akcje odwetowe i gospodarcze. Jako d-ca SBP »Skała« mjr »Skała« dowodził osobiście w bitwach pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką i Sadkami. W dniu 11.IX.1944 r. pod Złotym Potokiem, w czasie drogi na odprawę z d-cą dywizji Częstochowskiej został ostrzelany i odcięty od oddziału. Po nawiązaniu kontaktu dowodził Baonem do 15 stycznia 1945 r.

Po 1945 r. był wielokrotni e represjonowany, siedział w więzieniu na Montelupich. Potem pracował jako rolnik-osadnik wojskowy w Sobótce do 1950 r., następnie w Izbie Skarbowej w Krakowie, z kolei w Chorzowie, wreszcie w Warszawie w Spółdzielni Pracy. Uczestniczył w pracach Komisji Rad Narodowych. Był działaczem społecznym, czynnym w pracach ZBoWiD-u.

Inspirator zjazdów koleżeńskich i tablic upamiętniających dzieje walk Baonu.

Stopień wojskowy: major.

Odznaczenia - Krzyż Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyż Walecznych, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami, oraz liczne odznaczenia za pracę społeczną na terenie Warszawy.


Pańczakiewicz Janina z d. Gryglewicz ps. „Jasia”

Ur. 31.V.1919 r. w Jaśle. Wykształcenie półwyższe - nauczycielka.

W 1939 r. wstąpiła do OOB. Obsługiwała punkt kontaktowy Komendy Głównej tej organizacji do 1940 r. Następnie pełniła funkcję łączniczki punktu kontaktowego ZP w Krakowie przy ul. Grzegórzeckiej 9, w Bieżanowie i Batowicach. Od 1943 r. była łączniczką AK na trasie Łańcut, Rzeszów, Jasło, Karniowice, Dojazdów, Szklana, Goszyce i Maszyce do 17 stycznia 1945 r. W 1942 r. przewoziła rannego partyzanta z Bolowic do Krakowa na ul. Wielopole 12 w warunkach bardzo ciężkich. W 1942 r. uratowała akta Kedywu punktu kontaktowego w Batowicach i przeniosła je do Krakowa do szefa łączności J. Bastera, ps. „Rak”. Od czerwca 1944 r. obsługiwała punkty sanitarne i zaopatrzeniowe SBP »Skała«. Zajmowała się transportem materiałów minerskich, broni według otrzymanych rozkazów. Była żołnierzem służby sanitarnej i łączności, uratowała i przewiozła magazyn oraz nie pocięte jeszcze pieniądze z Krakowa do Maszyc.

Po wojnie pracowała w Bętkowicach gm. Sobótka, pow. Wrocław na gospodarstwie rolnym, a potem na stanowisku nauczycielki. Potem też jako nauczycielka w Warszawie.

Stopień wojskowy: szeregowiec służby sanitarnej i łączności.

Otrzymane odznaczenia: Krzyż Walecznych, Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Medal Zwycięstwa i Wolności.


Parys-Lewicka Irena ps. „Mariu”

Ur. 10.XI.1913 r. w Mielcu. Wykształcenie wyższe - nauczycielka.

W 1939 r. pełniła w PW funkcję instruktora sanitarnego PCK w szpitalu wojskowym w Krakowie. Wycofała się z placówką sanitarną 74 pułku piechoty aż do Tarnobrzegu i Janowa Lubelskiego.

W 1940 r. wstąpiła do ZWZ, w styczniu została kurierem na trasie Kraków - Dębica. Następnie została kierownikiem komórki toksyczno-bakteryjnej „Słoneczko”. Obsługiwała punkt kontaktowy Banku Gospodarstwa Krajowego przy ul. Brackiej 13 w Krakowie. Na terenie Ubezpieczalni prowadziła szkolenie sanitarne. Po wsypie w „Słoneczku” i masowych aresztowaniach ukrywała się w terenie.

W 1944 r. została przydzielona do SBP »Skała«, a następnie brała udział w walkach pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem. Pełniła funkcję łącznika oddziału z Komendą w Krakowie, aż do 15.I.1945 r.

W 1945 r. zorganizowała punkt samopomocy koleżeńskiej dla ukrywających się oficerów. Pracowała w komórce przerzutów ludzi za granicę. Zagrożona aresztowaniem przeszła przez zieloną granicę na zachód. Obecnie mieszka i pracuje w Anglii. Stopień wojskowy: kapitan.

Otrzymane odznaczenia: Krzyż Walecznych, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Armii Krajowej i Medal Wojska Polskiego.


Pawłowicz Wanda ps. „Wanda”, „Ewa”

Ur. 25.VI.1922 r. w Warszawie. Wykształcenie wyższe - lekarz chorób wewnętrznych.

W 1939 r. była sanitariuszką w Szpitalu Św. Łazarza w Warszawie. Ukończyła kurs podinstruktorski w ramach PWK.

W październiku 1939 r. wstąpiła do SZP-ZWZ-AK Komenda Główna Oddział Łączności. Została aresztowana w listopadzie 1943 r. osadzona w więzieniu Palace, w lutym 1944 r. była w obozie koncentracyjnym w Płaszowie.

Od czerwca 1944 r. pełniła służbę w Wojskowej Służbie Ochrony Powstania. Brała udział w Powstaniu Warszawskim.

Od października 1944 r. była w Kedywie Kraków, następnie SBP »Skała«. Była łącznikiem, kurierem, uprawiała mały sabotaż, brała udział w szkoleniu. W Baonie »Skała« przebywała do 15.1.1945 r., do momentu rozbrojenia przez Armię Czerwoną.

W czasie okupacji zaliczyła dwa pierwsze lata medycyny na tajnym uniwersytecie w Warszawie.

W latach 1945-1948 kontynuowała studia na uniwersytecie w Poznaniu. Uzyskała tytuł lekarza medycyny.

Po roku 1945 siedziała na UB - wpadła w kocioł w Poznaniu. W 1958 r. przeżyła rewizję UB z powodu korespondencji z gen. Karasiewiczem-Tokarzewskim. W 1983 UB przeprowadziło rewizję.

Matka, por. AK ps. „Agnieszka” zginęła w Powstaniu Warszawskim. Ojciec w okresie stalinowskim zmarł na zawał po 3 latach więzienia na UB.

Po wojnie otrzymała awans wojskowy jako major-służby zdrowia.

Odznaczenia: Krzyż Walecznych, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Partyzancki, Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, Medal Wojska, Medal za Warszawę, Złotą Odznakę Honorową „Za zasługi dla Warszawy", Odznakę Honorową Zasłużonego Działacza Związku Inwalidów Wojennych.


Pluciński Stanisław ps. „Żbik”

Ur. 12.XII.1923 r. w Krakowie. Wykształcenie wyższe techniczne – mgr inż. mechanik.

W 1941 r. 1 czerwca wstąpił w Zabierzowie do ZWZ-AK. Przysięgę odbierał Mieczysław Pogan ps. „Błyskawiczny”. Uczestniczył w przeszkoleniu wojskowym, w ćwiczeniach z bronią. Kilkakrotnie brał udział w akcjach na Zbrojownię w Krakowie przy ul. Rakowickiej celem zdobycia broni, transportowania jej do Zabierzowa i przechowywania.

Po wsypie w sierpniu 1943 r. został skierowany do OP „Błyskawica”. Brał udział w spaleniu składu benzyny w Myślenicach i tartaku w Lipniku. Uczestniczył w likwidacji konfidentów w Straży i Myślenicach. Brał udział w likwidacji bandy złodziejskiej. W czasie akcji na pociąg gubernatora Franka pod Grodkowicami uczestniczył w grupie osłonowej, następnie w rozbrajaniu posterunku policji granatowej w Łapanowie. Pełnił funkcję łącznika pomiędzy OP „Błyskawica” a Komendą w Krakowie.

Ósmego sierpnia 1944 r. przeszedł do SBP »Skała«. Brał udział w bitwach pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem.

Po 1945 r. zdał maturę, potem studiował na Politechnice Krakowskiej. Następnie pracował w Starachowicach w Fabryce Sa-mochodów Ciężarowych. Przeszedł przez różne szczeble w pracy zawodowej aż do z-cy głównego technologa. Został założycielem i kierownikiem zakładowego Ośrodka komputerowego. Przygotował cały zakład do komputeryzacji. Opracował system komputerowego zarządzania. Posiada szereg publikacji z zakresu komputeryzacji.

Stopień wojskowy: kapitan.

Otrzymane odznaczenia: dwukrotnie Krzyż Walecznych, Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Armii Krajowej, Medal Wojska Polskiego, Krzyż Partyzancki i Medal Zwycięstwa i Wolności.


Pniak Franciszek ps. „Zwinny”

Ur. 13.V.1924 r. w Zabierzowie k/Krakowa. Wykształcenie zawodowe - ślusarz.

W 1941 r. był współtwórcą OP „Błyskawica”, pełnił funkcję łącznika dowódcy. Brał udział w czterech akcjach na zbrojownię w Krakowie celem zdobycia broni wiosną w 1942 i 43 r. W dniu 3.VII.1943 r. został aresztowany przez gestapo w Zabierzowie wraz z rodziną Poganów i Piotrem Olkiem ps. „Gołąb”. Po wstępnym przesłuchaniu uciekł do OP „Błyskawica”. Brał udział w walce pod Zawadą w lipcu 1943 r. Następnie został odkomenderowany do pracy w terenie, gdzie prowadził szkolenie w zakresie topografii, musztry i obsługi broni. Następnie przeszedł do oddziału „Marcina” - Mieczysława Warcholskiego. Brał udział w walkach pod Gródkiem, Ludynią, Żelisławicami, Rudą Pilczycką, Krzepieniem, Kossowem i Lipnem.

Po ogłoszeniu demobilizacji wrócił do domu, skąd został powołany do Wojska Polskiego w 1945 r., a następnie zdemobilizowany w 1947 r.

Jako ślusarz, brygadzista, mistrz doszedł do stanowiska kierownika Wydziału Produkcji. Ma kilka osiągnięć racjonalizatorskich.

Stopień wojskowy: plutonowy.

Otrzymał następujące odznaczenia: Medal za udział w walkach o Berlin, Srebrny Krzyż Zasługi, Krzyż Partyzancki, Medal o Walkach w Utrwalaniu Władzy Ludowej, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.


Podbiera Bolesław ps. „Bezimienny”, „Jastrząb”

Ur. 24. IX. 1925 r. w Krakowie. Wykształcenie zawodowe - poligraficzne.

W dniu 15.11.1943 r. wstąpił do Szarych Szeregów. Przysięgę odbierał Bogusław Folwark ps. „Mściwój" w Krakowie. Uprawiał mały sabotaż, sprzedawał lewego „Gońca Krakowskiego", uczestniczył w akcjach rozbijania i sabotażu na kolejach. Brał udział w akcjach zdobywania broni poprzez rozbrajanie pojedynczych Niemców. Należał do grupy Józefa Świstaka ps. „Bunkier”.

Od 1 marca 1944 r. w OP „Błyskawica”. Uczestniczył w bardzo trudnej akcji bojowej pod Tymbarkiem w dniu 3 lipca 1944 r. Następnie przeszedł do SBP »Skała«. Brał udział we wszystkich akcjach Batalionu pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem. W oddziale został do końca.

Po 1945 r. skończył szkołę poligraficzną i został zatrudniony w Krakowskiej Drukarni Prasowej na stanowisku kierownika maszyn typ-rolowych. Zrealizował osiem wynalazków racjonalizatorskich, które zostały wdrożone w pracy drukarskiej.

Stopień wojskowy: starszy strzelec.

Otrzymane odznaczenia: Krzyż Walecznych, Krzyż Brązowy z Mieczami, Krzyż Kawalerski OOP oraz różne odznaczenia resortowe.


Pogan Janina ps. „Olcha”

Urodzona 7.V.1921 r. w Brzeziu pow. Kraków. Wykształcenie średnie handlowe.

Od 1941 r. współorganizowała razem z braćmi Mieczysławem i Marianem komórkę konspiracyjną w Zabierzowie k/Krakowa i oddział bojowo-dywersyjny ZWZ-AK. Pełniła funkcję d-cy sekcji sanitarnej.

W dniu 3.VII.1943 r. została aresztowana przez gestapo. Została przewieziona na Montelupich, a następnie do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu-Brzezince, gdzie zamęczono ją 6 lutego 1944 r. w wyniku potwornych eksperymentów medycznych.


Pogan Marian ps. „Rzeżucha”

Urodzony 3.IX. 1922 r. w Brzeziu, pow. Kraków. Wykształcenie wyższe - inżynier architekt.

Od 1940 r. wraz z bratem Mieczysławem, ps. „Błyskawiczny” i siostrą Janiną, ps. „Olcha” organizował komórkę konspiracyjną w Zabierzowie i oddział bojowo-dywersyjny ZWZ-AK. W 1943 r. oddział liczył 35 osób, 5 sekcji bojowych oraz sekcję sanitarną. Wyposażenie stanowiło: 40 karabinów, 7 automatów, 5 pistoletów oraz niezbędne oporządzenie. Uzbrojenie zdobyto podczas kilku akcji na zbrojownię w Krakowie przy ul. Rakowickiej i wypadów na obiekty kolejowe. Główną działalnością oddziału, oprócz zdobywania broni, było szkolenie wojskowe, wywiad i sabotaż. Po aresztowaniu w dniu 3.VII.1943 r. całej rodziny Poganów zabezpieczył wraz z kolegami całe uzbrojenie i archiwum. Po czym musiał się ukrywać.

W styczniu 1944 r. wrócił do OP „Błyskawica”, brał udział w prawie wszystkich akcjach oddziału: pod Jawornikiem, Turnawcem, Łapanowem oraz Zamieściu pod Tymbarkiem. Po wcieleniu OP „Błyskawica” do SBP »Skała« pełnił obowiązki dowódcy l drużyny l plutonu. Brał udział w akcjach pod Sadkami, Moczydłem, Zaryszynem, Krzeszówką i Złotym Potokiem.

Po 1945 r. zdał maturę, następnie studiował architekturę w Krakowie.

W sierpniu 1950 r. został aresztowany przez UB za rzekome ukrywanie broni i skazany przez Sąd Wojskowy w Krakowie na 10 lat. Po odsiedzeniu 5 lat został amnestionowany i pracował w Pracowni Konserwacji Zabytków w Krakowie jako architekt.

Stopień wojskowy: podporucznik AK.

Otrzymane odznaczenia: Krzyż Virtuti Militari V kl., dwukrotnie Krzyż Walecznych, Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki, Medal Zwycięstwa i Wolności, dwukrotnie Odznaka Grunwaldzka.


Pogan Mieczysław ps. „Błyskawica”, „Błyskawiczny”

Urodzony 10.IX. 1925 r. w Zabierzowie pow. Kraków. Wykształcenie średnie: Szkoła Przemysłowa w Krakowie.

Od 1940 r. z bratem Marianem ps. „Rzeżucha” i siostrą Janiną ps. „Olcha” zorganizował w Zabierzowie komórkę konspiracyjną oraz oddział bojowo-dywersyjny ZWZ-AK. W 1943 r. oddział liczył 35 osób, 5 sekcji bojowych oraz sekcję sanitarną. Wyposażenie stanowiło 40 karabinów, 7 automatów, 5 pistoletów oraz niezbędne oporządzenie. Uzbrojenie zdobyto podczas kilku akcji na zbrojownię w Krakowie przy ul. Rakowickiej oraz na obiekty kolejowe. Był organizatorem i dowódcą tych akcji. Oddział prowadził sabotaż, wywiad i szkolenie bojowe.

W dniu 3 lipca 1943 r. został wraz z siostrą Janiną i rodzicami aresztowany przez gestapo i przewieziony do więzienia na Montelupich, gdzie zorganizował nieudaną ucieczkę.

We wrześniu 1943 r. został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, skąd uciekł 6.XII.1943 r. Po nawiązaniu kontaktu z dowództwem Kedywu Krakowskiego powrócił do oddziału, nazwanego na jego cześć „Błyskawicą” na stanowisko z-cy dowódcy, zmieniając pseudonim na „Błyskawiczny”,

Brał udział we wszystkich akcjach oddziału, między innymi pod Łapanowem, Turnawcem i w przygotowaniu odbicia „Lutego”.

Zginął w walce z Niemcami 31 lipca 1944 r. pod Tymbarkiem w Zamieściu.

Stopień wojskowy: podporucznik.

Otrzymane odznaczenia: Krzyż Virtuti Militari V kl., Krzyż Walecznych l kl., Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki.


Poplucz Karol ps. „Iskra”

Ur. 19.XI.1921 r. w Lipinach, pow. Katowice. Wykształcenie półwyższe.

W 1943 r. wstąpił do ZWZ-AK, po ucieczce z armii niemieckiej z frontu wschodniego. Przeszedł do OP „Zawieja” w Beskidzie Śląskim, następnie do Kedywu w Krakowie, potem do SBP »Skała«. Brał udział w walkach pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami.

Z kolei przeszedł do patrolu specjalnego do Krakowa. Pełnił obowiązki kuriera z prasą podziemną, prowadził akcje skupu broni. Był dowódcą patrolu egzekucyjnego do wykonywania wyroków na konfidentach wraz z „Murzynem” - Czarneckim, „Stefanem” -Szczyrkiem, „Bartoszem” - Janikiem i „Jadzią”.

Po 1945 r. ukończył Technikum Górnicze w Katowicach, potem Studium Ekonomiczno-Przemysłowe przy WSE w Katowicach. Pracował w energetyce górnictwa na stanowisku naczelnika wydziału i głównego specjalisty.

Został odznaczony Krzyżem Zasługi i Złotą Odznaką Zasłużonego dla Energetyki.


Powojowski Adam ps. „Orzeł”

Ur. 18.XI.1922 r. w Krakowie. Wykształcenie zawodowe.

W dniu 22.II.1942 r. wstąpił do ZWZ-AK w Zabierzowie. Został zaprzysiężony przez Mieczysława Pogana ps. „Błyskawiczny”. Pełnił funkcję d-cy sekcji 1+4 w plutonie ZWZ-AK w Zabierzowie. Brał udział w akcjach wykradania broni i jej wynoszenia ze zbrojowni w Krakowie przy ul. Rakowickiej. Po aresztowaniach przeszedł do OP „Błyskawica”. W czasie zamachu na gubernatora Franka był w grupie osłonowej. Uczestniczył w potyczkach z Niemcami koło Zawady, pod Jawornikiem, pod Turnawcem. Brał udział w akcji na posterunek w Łapanowie i w Zamieściu k/Tymbarku.

W dniu 8.VIII.1944 r. wraz z całym oddziałem, przeszedł do SBP »Skała«. Walczył w bitwach pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem. Brał udział również w wielu akcjach typu interwencyjnego i gospodarczego.

Po 1945 r. pracował w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Katowicach, a następnie w Centrali Mięsnej w Bytomiu.

Stopień wojskowy: chorąży ze starszeństwem.

Został odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Partyzanckim, Me-dalem Zwycięstwa i Wolności, Krzyżem Kawalerskim OOP.


Ptak Władysław ps. „Mały”

Ur. 17.IV.1920 r. w Wieliczce.

W1943 r. wstąpił do AK-obwodu „Ront” w Wieliczce do oddziału dywersyjnego „Kedyw”. Pełnił funkcję łącznika z Okręgiem, przewoził rozkazy, biuletyny, materiały wybuchowe, dywersyjne, broń itp.

W lipcu 1944 r. wstąpił do OP „Huragan”, a następnie do SBP »Skała«. Brał udział w walkach pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami.

Z kolei został odkomenderowany do pracy terenowej. Równocześnie kontynuował naukę w Szkole Górniczo-Hutniczo-Mierniczej w Krakowie. Cały czas pełnił obowiązki łącznika.

W 1948 r. uzyskał dyplom mgr inż. metalurga. Kolejno pełnił funkcje asystenta, a następnie adiunkta AGH w Krakowie. W 1954 r. uzyskał stopień naukowy doktora. W 1959 r. został profesorem nadzwyczajnym, a następnie zwyczajnym. W 1969 r. został członkiem-korespondentem PAN-u, a w 1986 r. członkiem rzeczywistym PAN-u. W okresie 1962-1966 r. był dziekanem Wydziału Metali Nieżelaznych. W latach 1969-1974 został dyrektorem Instytutu Metalurgii Metali Nieżelaznych. Od 1972 r. był przewodniczącym Sekcji Teorii Procesów Metalurgicznych Komitetu Metalurgii PAN-u. Od 1981 r. był redaktorem kwar-talnika „Archiwum Hutnictwa". Zorganizował od podstaw Katedrę Teorii Procesów Metalurgicznych oraz Wydział Metali Nieżelaznych w AGH. Dorobek naukowy objął około 70 publikacji, w tym 34 oryginalnych, które były również publikowane za granicą. Niektóre są wręcz pionierskie. W związku z działalnością naukową i dydaktyczną uzyskał w 1964 r. Nagrodę Państwową II-go stopnia, Krzyż Kawalerski OOP, Złoty Krzyż Zasługi i tytuł Zasłużonego Nauczyciela.


Purtak Stanisław ps. „Belfort”

Ur. 10.II.1907 r. w Tomaszowie Mazowieckim. Wykształcenie podstawowe, szofer mechanik.

W 1939 r. przedostał się do Francji, walczył w 5 pułku II dywizji łączności. Brał udział w walkach we Francji i tam dostał się do niewoli niemieckiej. W 1940 r. uciekł i na fałszywych papierach wrócił do Polski, do rodziny w Oświęcimiu.

Tu ukrywał się, a następnie przez zieloną granicę przedostał się do Krakowa, gdzie wstąpił do ZWZ-AK. Z kolei pracował w Granatowej Policji jako informator AK. Przekazywał informacje o łapankach, aresztowaniach politycznych, obławach i pacyfikacjach. Likwidował donosy do Gestapo.

Zdekonspirowany w 1944 r. został odkomenderowany do OP „Skok”. Po „Kwietniu” mianowany dowódcą „Skoku”. Następnie przeszedł do SBP »Skała«, gdzie otrzymał funkcję szefa kompanii III. Brał udział w akcjach OP „Skok” pod Niepołomicami w rozbrojeniu patrolu niemieckiego, w akcjach pod Sielcem, Skalbmierzem, Opatowcem. Następnie z Baonem pod Goszczą, Zaryszynem, Moczydłem, Sadkami i Złotym Potokiem.

Pod Goszczą został ranny.

Po 1945 r. pracował w PKS jako kierowca, potem w kontroli technicznej.

Kilkakrotnie był zatrzymywany przez UB, represjonowany, przesłuchiwany.

Stopień wojskowy: podporucznik. Liczne nagrody, dyplom.

Rodzice byli w więzieniu w Końskich zakładnikami za niego.


Skocz do: Strona główna Czytelnia Osoby