Sylwetki żołnierzy R
Z Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK
Spis treści |
Radecki Włodzimierz ps. „Rózga”
Ur. 17.II.1919 r. w Przybysławicach. Wykształcenie wyższe - techniczne, inżynier budownictwa wodnego.
W 1939 r. otrzymał kartę mobilizacyjną na zgrupowanie w Janowie Lubelskim. Przybył już po ewakuacji władz wojskowych.
W 1942 r. wstąpił do Kedywu, a potem do SBP »Skała«. Ukończył kurs sapersko-minerski, brał udział w szkoleniu wojskowym, przewożeniu amunicji i broni z Sułoszowej do Skały. Uczestniczył w akcjach dywersyjnych w Michałowicach, na Stawach, Rzeplinie, Skale, Naramie, pod Sadkami i Książem Wielkim.
Był uczestnikiem walk partyzanckich pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem.
Następnie przeszedł do Batalionu Dołęgi w 5 psk „Pszczoła”.
W 1945 r. studiował na UJ na wydziale rolnym, a potem na wydziale budownictwa wodnego na AGH w Krakowie. Podjął pracę w „Hydrobudowie”, następnie w Krakowskim Zarządzie Inwestycji Rolniczych jako st. inspektor nadzoru, kierownik działu technicznego, rzeczoznawca techniczny. Jest autorem kilku projektów racjonalizatorskich. Działał w Naczelnej Orga-nizacji Technicznej.
Stopień wojskowy: starszy strzelec.
Otrzymał odznaczenia: Srebrny Krzyż Zasługi i Medal 30-lecia PRL.
Jego dom rodzinny w Przybysławicach stanowił melinę dla Oddziałów Partyzanckich Kedywu Krakowskiego.
Rąpała Aniela z d. Kozłowska ps. „Żmijka”
Ur. 25.IV.1926 r. w Krakowie. Wykształcenie średnie, ogólnokształcące.
W 1944 r. wstąpiła do SBP »Skała« jako sanitariuszka. Przysięgę odbierał Ryszard Nuszkiewicz ps. „Powolny”. Brała udział we wszystkich akcjach bojowych Baonu pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem.
Na skutek reorganizacji Baonu przeszła do OP „Malinowskiego” i tam była do listopada.
W czasie transportu materiałów sanitarnych do oddziału została aresztowana i osadzona w więzieniu w Jędrzejowie, stamtąd przewieziona do więzienia w Częstochowie na Zawodzie. Tu przebywała aż do rozbicia więzienia, tj. 17.I.1945 r.
Po 1945 r. ukończyła szkołę średnią i pracowała zawodowo w handlu.
Reder Alfred ps. „Fred”
Ur. 9.11.1921 r. w Krakowie. Wykształcenie wyższe - farmaceuta, doktor.
W 1939 r. pełnił służbę w Batalionie Pracy koło Żywca. Brał udział w wycofywaniu się Batalionu na linii Żywiec-Kraków-Tarnów. Po rozwiązaniu Batalionu przebywał w Krakowie.
W 1940 r. wstąpił do ZWZ-AK. Prowadził kolportaż prasy podziemnej, przewoził środki sanitarne, udzielał pomocy materialnej. Od lipca 1944 r. pełnił funkcję łącznika sztabowego przy dowództwie SBP »Skała«. Dom jego był skrzynką kontaktową dla Baonu »Skała« i magazynem środków sanitarnych. Brał udział we wszystkich akcjach bojowych Batalionu: pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem.
Od października 1944 r. został oddelegowany do pracy terenowej na obszarze Krakowa. W czasie okupacji w 1941 r. studiował na tajnym uniwersytecie w Krakowie. Uzyskał stopień magistra, a następnie doktora farmacji.
Został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi.
Rederowa Danuta z d. Brunne ps. „Danusia”
Ur. 30.V.1924r. w Krzeszowicach. Wykształcenie wyższe - doktor filozofii.
W 1941 r. wstąpiła do ZWZ-AK. Wprowadzającą była Profesor Maria Bojarska. Pełniła obowiązki łączniczki na terenie Krakowa a następnie w terenie. Obsługiwała skrzynkę kontaktową na ul. Smoleńsk 35. Sporządzała plany bram przejściowych dla celów wojskowych. Ukrywała „Spokojnego”- Henryka Januszkiewicza, „Dewajtisa”- Zbigniewa Waruszyńskiego i „Powolnego”- Ryszarda Nuszkiewicza. Wszyscy oni byli skoczkami cichociemnymi. Przewoziła leki, środki sanitarne i kożuszki dla oddziałów partyzanckich i batalionu »Skała«. Przechowywała zdobyte w banku przez „Misia”- Czesława Szygalskiego i „Andrzeja”- Andrzeja Rozmarynowicza arkusze nie pociętych banknotów, które przewoziła następnie do introligatorni gdzie były rozcinane. Obowiązki łączniczki pełniła do 15.I.1945r.
Po wojnie studiowała na UJ historię. W 1950r. podjęła pracę w Polskiej Akademii Umiejętności, tu też doktoryzowała się z za-kresu filozofii.
Romanowski Aleksander ps. „Alek”, „Jaskółka”
Ur. 6.VII.1924 r. w Pradze w Czechach. Wykształcenie wyższe – doktor nauk technicznych, adiunkt.
W 1939 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Bojowej, następnie do ZWZ-AK. W ramach swoich obowiązków prowadził kolportaż gazetek tajnych, zajmował się szkoleniem, wywiadem, transportem broni, ukrywaniem i przerzucaniem za granicę zbiegłych jeńców wojennych. Współpracował z komórką wywiadu francuskiego.
Od 1944 r. przebywał w OP „Skok”, a następnie w SBP »Skała«. Brał udział w walkach pod Goszczą, Zaryszynem, Mo-czydłem, Krzeszówką, Sadkami.
Potem przeszedł do OP „Chełm”.
Po 1945 r. zdał maturę, ukończył studia na wydziale mechanicznym Politechniki Krakowskiej i w 1982 r. uzyskał stopień naukowy doktora nauk technicznych. Pracował w Instytucie Obróbki Skrawaniem w Krakowie. Na swoim koncie ma 25 wynalazków i pomysłów racjonalizatorskich. Otrzymał szereg nagród pieniężnych. Działał w Polskim Związku Krajoznawczo-Turystycznym.
Stopień wojskowy: ppor.
Odznaczenia: Krzyż Partyzancki, Medal Wojska Polskiego.
Po wojnie był represjonowany.
Rozmarynowicz Andrzej ps. „Andrzej”
Ur. 4.II.1923 r. w Krakowie. Wykształcenie wyższe - adwokat, dr praw, ukończona Szkoła Nauk Politycznych UJ oraz socjologia na UJ.
W 1941 r. wstąpił do ZWZ-AK Odcinek III. Zajmował się zdobywaniem broni, brał udział w akcjach „Kino”, „V”. Uczestniczył w powielaniu instrukcji pt. „Nauka o broni”, uczestniczył w akcji na mleczarnię przy ul. Siennej, zarekwirowania masła i serów, przerzucania umundurowania z Tenczynka do oddziałów. Dokonał zniszczenia dokumentów Arbeitsamtu, uczestniczył w akcji na bank przy ul. Berka Joselewicza wraz z „Misiem” Szygalskim. Od sierpnia 1944 r. w SBP »Skała«. Brał udział we wszystkich akcjach pod Zaryszynem, Moczydłem, Krzeszówką, Sadkami i Złotym Potokiem.
Z kolei odkomenderowany do Krakowa jako d-ca patrolu do poruczeń specjalnych dla Baonu »Skała«.
Aresztowany 11.XI.1944 r.- uciekł. Aresztowany w Zakopanem w dniu 11.I.1945 r. uciekł z pędzącego pociągu doznawszy kontuzji kolana. W dniu 15.I.1945 r. rozbroił zaminowane bunkry na Placu Wszystkich Świętych, które miały przyczynić się do zniszczenia Krakowa.
Po 1945 r. studiował prawo na UJ, potem studia w Szkole Nauk Politycznych i socjologia na UJ. Pracował zawodowo jako adwokat, działacz samorządu adwokackiego, członek zarządu głównego PTTK. Pełnił funkcję członka Komisji Prawnej Episkopatu Polski. W 1989 r. został senatorem.
Stopień wojskowy: porucznik.
Odznaczenia: Krzyż Walecznych dwukrotnie, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Armii Krajowej i Krzyż Partyzancki.
Po 1945 r. dwukrotnie represjonowany.
Rozmus Włodzimierz ps. „Buńko”
Ur. 29.X.1924 r. we Włodzimierzu Wołyńskim. Wykształcenie wyższe niepełne.
W 1941 r. wstąpił do ZWZ-AK, Odcinek l, kompania „Wawel” do 1943 r. Następnie „Kedyw” OP „Grom”. Od lipca 1944 r. SBP »Skała«. Prowadził kolportaż prasy podziemnej, był łącznikiem. Uczestniczył w akcjach sabotażowych na kolei w Krakowie. Uczestniczył w rozbrajaniu żołnierzy niemieckich. W patrolu OP „Grom” brał udział w zarekwirowaniu kasy na statku wiślanym k/Nowego Brzeska. Uczestniczył w akcjach przeciw bandytom w Sypowie, na broń w Skalbmierzu, na Liegenschaft k/Działoszyc. Ubezpieczał konwój z wysiedloną ludnością polską z Zamojszczyzny. Brał udział w akcji odbicia „Dąbrowy” Zbigniewa Gertycha, aresztowanego przez Niemców, w rozbiciu mleczarni w Dzierążni, w akcji na Liegenschaft w Chrobrzu, w Sielcu i Złotej. Walczył pod Sielcem, Goszczą, Zaryszynem, Krzeszówką, Sadkami, Krzelowem i Złotym Potokiem. Brał udział w akcji na pociąg pod Kościelcem i rozbrojeniu Bahnschutzów, w akcji rozbrojenia czterech Niemców w Boronicach. Na czele patrolu opanował miejscowość Kościelec, rozbroił Niemców, zniszczył dokumenty dotyczące kontyngentów żywnościowych.
Po 1945 r. zdał maturę, potem studiował na Akademii Handlowej. Od 15 marca 1945 r. wstąpił do LWP, następnie pracował w transporcie na różnych stanowiskach, aż do dyrektora włącznie w Krakowskim Przedsiębiorstwie Transportowym. Współorganizator zjazdów koleżeńskich oraz budowy tablic i obelisku upamiętniających miejsca walk Baonu »Skała«.
Otrzymał stopień: podporucznik AK, major Wojska Polskiego.
Odznaczenia: Krzyż Walecznych, Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki, Medal Wojska z Czterema Okuciami, Krzyż Oficerski, Krzyż Kawalerski OOP, Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, oraz liczne inne odznaczenia
Ojciec zginął w Gross-Rosen, matka przebywała w Ravensbrück.
Autor szeregu publikacji i książki pt. „W oddziałach partyzanckich i Baonie »Skała«, albumu fotograficznego Skałowców, „Pamięć zakuta w kamieniu i w brązie”. Jest współautorem I i II tomu „Powojennych wspomnień Żołnierzy Kedywu i Baonu »Skała«.