Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

Strona główna Czytelnia Osoby Szare Szeregi

Zygmunt Niepokój (1967), Zamach na SS-Obergruppenführera Koppego


Z Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK

Podrozdział w: Akcja "Koppe", Dynamit cz.2., WL 1967



Po dokonaniu podboju ziem polskich - obszar województwa poznańskiego, większej części województwa łódzkiego z miastem Łodzią, części województwa pomorskiego oraz województwa warszawskiego został, jako tzw. Kraj Warty (Warthegau), wcielony dekretem Hitlera z 8 listopada 1939 roku do Rzeszy.

Najwyższą władzą policyjną na tych ziemiach był przez cztery lata generał SS Wilhelm Koppe. Pełniąc funkcję wyższego dowódcy SS i policji przy hitlerowskim namiestniku Greiserze, był, z racji swego stanowiska, zastępcą Reichsführera SS i szefa policji niemieckiej Himmlera na przydzielonym mu terenie. Jako więc służbowy zwierzchnik wszystkich służb SS i policji, jak również Selbstschutzu, działających w kraju Warty, Koppe był współodpowiedzialny za policyjne akcje terrorystyczne, aresztowania i egzekucje na podległym mu obszarze. Przeprowadził on masową akcję wysiedleńczą ludności polskiej i żydowskiej z województwa poznańskiego i łódzkiego. Nazwisko Koppego znane jest w Polsce, wiąże się z nim wiele zbrodni, krzywd i nieodwracalnych nieszczęść ludzkich.

Dnia 9 listopada 1943 r. zjawia się Koppe w Krakowie jako wyższy dowódca SS i policji na obszar GG, czyli namiestnik Himmlera przy Franku, formalnie zobowiązany do współpracy z generalnym gubernatorem, ale praktycznie mający prawo nieliczenia się ze zdaniem Franka, jeśli tego wymagają interesy SS i Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy.

Zbrodnicza działalność Koppego trwała więc bez przerwy od 26 października 1939 r. do 17 stycznia 1945, czyli przez ponad 5 lat.

Rozkazem Himmlera z dnia 22 października 1943 roku - SS-Obergruppenführer Wilhelm Koppe został przeniesiony na wyższe stanowisko do Krakowa. Dnia 18 listopada 1943 r. rozpoczął sprawowanie nowej funkcji - Der Höherer SS und Polizeiführer im Generalgouvernement oraz sekretarza stanu do spraw bezpieczeństwa w Generalnym Gubernatorstwie. Podlegały mu wszystkie więzienia i obozy na terenie GG oraz wszystkie niemieckie siły policyjne na tym obszarze. Wszelkie instrukcje i wytyczne, dotyczące spraw bezpieczeństwa i umocnienia niemczyzny, otrzymywał Koppe bezpośrednio od Himmlera.

Na obszarze Kraju Warty Koppe znany był ze swego bezwzględnego i okrutnego stosunku do Polaków. Do Krakowa przybył ze specjalnym zadaniem wprowadzenia „ładu i spokoju” w Generalnym Gubernatorstwie, złamania oporu i zmuszenia Polaków do posłuszeństwa. Wszystkie władze bezpieczeństwa na terenie GG podlegały Koppemu. Był on zarazem pierwszym zastępcą generalnego gubernatora Franka.

Wilhelm Koppe, z racji piastowania najwyższej funkcji policyjnej na przydzielonym terenie, był odpowiedzialny za akcje terroru i wszelkie represje, dokonywane przez policję niemiecką na obszarze GG od połowy listopada 1943 roku. Koppe szybko wykazał aktywność na nowym stanowisku. Okres władzy policyjnej Koppego w GG - to okres publicznych egzekucji w Warszawie, gdzie na ulicach miasta i w ruinach getta zginęło od kul policji niemieckiej kilka tysięcy osób, to okres wzmożonego terroru, akcji pacyfikacyjnych w miastach oraz wsiach, to łapanki uliczne.

Poprzednik Koppego, generał SS Friedrich Krüger, został ranny podczas dokonanego 20 kwietnia 1943 r. zamachu na niego, przeprowadzonego w Krakowie przez warszawski oddział dywersyjny „Kosa”. Przygotowanie akcji z punktu widzenia wywiadowczego przeprowadził szef wywiadu dywersyjnego „Kosy”, por. „Rayski”.


Skocz do: Strona główna Czytelnia Osoby Szare Szeregi